اثر محلول‌پاشی روی بر عملکرد، کیفیت دانه و بنیۀ بذور دو رقم سویا تحت تنش کم‌آبی

به‌منظور بررسی آثار تنش کمبود آب و محلول‌پاشی روی بر عملکرد، کیفیت دانه، بنیۀ بذور و محتوای عنصر روی اندام­های مختلف ارقام سویا، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عامل ‌اصلی شامل تنش‌ کم­آبی در سه سطح (بدون تنش، تنش در مرحلۀ رشد رویشی و تنش در مرحلۀ رشد زایشی)، و عامل فرعی از ترکیب دو رقم L17 و کلارک 63 و سه سطح محلول‌پاشی در سه سطح (بدون محلول‌پاشی، محلول‌پاشی آب مقطر و محلول‌پاشی سولفات روی) به‌دست آمد. نتایج نشان داد که صفات بررسی‌شده، تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. تنش کم­آبی در هر دو مرحلۀ رویشی و زایشی سبب کاهش عملکرد دانه، مقدار عنصر روی اندام­های مختلف گیاه، درصد پروتئین و روغن دانه و شاخص قدرت گیاهچۀ سویا شد، اما درصد بذور سخت را در مراحل رویشی و زایشی به‌ترتیب 189 و 472 درصد افزایش داد. رقم کلارک 63 مقاومت بیشتری تحت تنش کم‌آبی داشت. بیشترین کاهش عملکرد دانه در وضعیت تنش در مرحلۀ رشد زایشی مشاهده شد. محلول­پاشی روی به‌ترتیب عملکرد دانه، محتوای عنصر روی دانه، مقدار پروتئین دانه و شاخص قدرت گیاهچه را 34، 26، 5 و 38 درصد افزایش داد، اما درصد روغن دانه و بذور سخت را به­ترتیب 4 و 58 درصد کاهش داد. محلول­پاشی عنصر روی، رقم L17 را بیشتر از کلارک 63 تحت تأثیر قرار داد و عملکرد آن را فزونی بخشید.